Dzięki pilotowi kierowca może się skupić na pokonywaniu trasy, a nie zastanawiać nad tym, co go czeka za kolejnym zakrętem. Pilot musi mieć świetny refleks, bo to za jego wskazówkami podąża kierowca – musi więc być zawsze krok przed nim. Ponadto powinien mieć w pełni sprawny błędnik, żeby czytać trasę podczas jazdy bez konieczności patrzenia na drogę.
Jeszcze przed startem pilot przygotowuje plan przejazdu, uczy się trasy i przeszkód, spisuje uwagi i robi notatki, które czasami liczą parę tysięcy stron. Już po starcie pilot z notatkami na kolanach wydaje kierowcy komendy za pomocą specjalnego kodu. Posługiwanie się kodem ułatwia komunikację, która musi być krótka, precyzyjna, konkretna – podczas rajdu nie ma czasu na pogawędki.
Bardzo ważne w pracy pilota są jego predyspozycje psychologiczne. Musi być odważny, zdecydowany, zorientowany na współpracę, godny zaufania (a zarazem ufać partnerowi). Poza tym powinien być odporny na stres, opanowany i nie tracić głowy, kiedy podczas rajdu zdarzy się coś nieprzewidzianego. Najgorsze, co można w takiej sytuacji zrobić, to wpaść w panikę.
Praca pilota to nie tylko uprzedzanie kierowcy o tym, co za chwilę nastąpi na trasie. Do jego zadań należy też pilnowanie czasu zjazdu z odcinka, przejazdów między odcinkami, wjazdów do strefy serwisowej. Pomaga zmieniać opony i naprawiać samochód na trasie, kiedy nie mogą tego robić mechanicy, a czasami musi nawet na chwilę przejąć kierownicę!
Pilot zajmuje się też stroną formalną rajdu i dokumentami, dlatego dobrze jest, kiedy ma zdolności organizacyjne. Co ciekawe, pilot powinien mieć też poczucie rytmu i być sprawnym lektorem, który czyta polecenia w odpowiednim tempie. Kiedy trzeba, robi to powoli, żeby kierowca nie zmienił kierunku za wcześnie, a innym razem bardzo szybko, żeby w porę zareagował.
Pilot, choć jest mistrzem drugiego planu, pracuje na zwycięstwo równie ciężko, jak kierowca. Podczas rajdu stają się oni jednym organizmem, działającym bezbłędnie i rozumiejącym się bez słów. Musi być więc między nimi chemia – po prostu zwyczajnie powinni się lubić.